Μύηση, Αλχημεία και Ζωή (α' μέρος)

Το παρακάτω άρθρο είναι του Tommy Westlund. 

Δεν υπάρχει καμιά διαφορά ανάμεσα στην αιώνια γέννηση, την αποκατάσταση από την Πτώση και την εύρεση της φιλοσοφικής λίθου.  (Jacob Boehme)

Ως συμπλήρωμα και συνέχεια του προηγούμενου άρθρου μου , Μύηση και Θάνατος, το παρόν κείμενο αφορά στις πτυχές των επιδιώξεων μιας μύησης σε μια πιο μακροπρόθεσμη προοπτική, ειδικά αφού έχει βιωθεί και ξεπεραστεί η σκοτεινή νύχτα της ψυχής. Αυτή είναι η βάση του μονοπατιού της εσωτερικής αλχημείας – Ars Royale – της απόκρυφης Βασιλικής Τέχνης. Ένας περαιτέρω σκοπός είναι να δείξω την σχέση μεταξύ της τελετουργικής μαγείας και της εσωτερικής αλχημείας. Με άλλα λόγια, θέλω να δώσω μια ευρύτερη εικόνα της ουσίας και του πρώτου τέλους της εργασίας, όπου η τελετουργική μαγεία λειτουργεί ως πρακτική πύλη στα απόκρυφα μυστήρια της αλχημείας.

Επομένως, αυτό το άρθρο είναι γραμμένο πρωτίστως για τους ανθρώπους που ήδη έχουν κάποια γνώση των εννοιών της τελετουργικής μαγείας, ανεξάρτητα από την παράδοση. Επίσης, το άρθρο αποσκοπεί στην εξέταση διαφορετικών σχολών και εννοιών της τελετουργικής μαγείας, όπου η μαγεία και η ψυχολογία διαφέρουν, όπως επίσης και των θεωρητικών και πρακτικών εφαρμογών που προκύπτουν από αυτές.

Σπόροι σοφίας μέσα σε πέπλα και αλληγορίες

Γενικά, στο εσωτερικό μονοπάτι και ιδίως στις διαφορετικές τελετές μύησης, συναντάμε αρχαία δράματα συμβολισμού, ο σκοπός των οποίων είναι να σπείρουν τους σπόρους της σοφίας μέσα μας. Αξίζει να σημειωθεί ότι αυτοί οι σπόροι σοφίας σπέρνονται μέσα μας. Καμιά μύηση ή μαγική εργασία δεν το κάνει αυτό αυτόματα, ούτε συνεπάγεται κάποια αύξηση σε σοφία. 

Είναι το πότε αρχικά κατορθώνουμε να διεισδύσουμε πίσω από τα πέπλα των συμβόλων και να κατανοήσουμε τις επιπτώσεις τους για μας εδώ και τώρα, που μπορεί ο σπόρος να αρχίσει να μεγαλώνει και η έμφυτη σοφία μας να μπορέσει να αρχίσει να ανθίζει.

Αυτά τα αναπόφευκτα πέπλα και ο τρόπος παρουσίασής τους τείνουν επίσης να είναι, σε τόσο μεγάλο βαθμό, εκείνα που διακρίνουν τη λογοτεχνία και διαχωρίζουν τα διαφορετικά Τάγματα. Στο πλαίσιο αυτό, η ποιότητα της διδασκαλίας τους και το έργο τους εξαρτάται, από μια ζωντανή παράδοση που έχει ενσωματωθεί και σε ένα ορισμένο βαθμό προσωποποιηθεί, από το πρόσωπο ή τα πρόσωπα που στοχεύουν στη μεσολάβηση των δογμάτων. Είναι αυτή η ζωντανή, και κατά κανόνα προφορική παράδοση, η οποία καθιστά ικανή την μεσολάβηση της σοφίας και της κατανόησης πέρα από τα όρια των λέξεων. Οι λέξεις, για να μπορούν να είναι φορείς της γνώσης, θα πρέπει να εκφράζονται από μια προσωπική κατανόηση. Η αίσθηση πίσω από αυτές, η οποία ως εκ τούτου μεταφέρεται μέσω μιας ζωντανής παράδοσης, μεταφέρει περισσότερα κλειδιά μέσα της, από όσα θα ήταν ποτέ δυνατόν να περιγραφούν με λέξεις.

Έτσι, οι μύστες καθ’ όλη τη διάρκεια της ιστορίας, επιδιώκουν να καθοδηγήσουν τους διαδόχους τους με τα αρχαία δράματα του συμβολισμού και να φωτίσουν τα μονοπάτια που οδηγούν από το σκοτάδι της άγνοιας στο θείο φως. Η διαφορά μεταξύ αυτών των τελετών και των εξωτερικών ισοδύναμών τους είναι η ατομική «διαδικασία γνώσης», η οποία ασχολείται με την ουσία του Νόμου (Μαατ), αντί να ακολουθεί πιστά, εφαρμόζοντας ή ερμηνεύοντας λανθασμένα την εξωτερική του αντανάκλαση.

Ποια είναι λοιπόν η ουσία αυτού του παγκόσμιου νόμου, ο οποίος έχει διδαχθεί μέσα σε διάφορες εσωτερικές παραδόσεις, από την αρχή του χρόνου; Έτσι λοιπόν, πίσω από το πρώτο πέπλο, για να δούμε τη σημασία των κύκλων και των αντανακλάσεων καθώς και τη σημασία των εννοιών της αιτίας και του αποτελέσματος. Ως μάγοι, μαθαίνουμε πώς να διαβάζουμε, να ερμηνεύουμε και να επηρεάζουμε αυτά, κυρίως μέσα στη δική μας σφαίρα της αίσθησης και έπειτα να είμαστε σε θέση να εφαρμόσουμε το ίδιο στον κόσμο γύρω μας. Αυτή η ικανότητα μπορεί να ειπωθεί συνοπτικά, για να συνοψίσει τη σύγχρονη κατανόηση της μαγείας και της αλχημείας, οι οποίες έπειτα μειώνονται σε μια ολιστική αναπτυξιακή ψυχολογία, με την υπογραφή ενός απόκρυφου κλειδιού. Οι μαγικές και αλχημικές πρακτικές επομένως, συμβάλλουν σε αυτό που ο διάσημος ψυχολόγος C.G.Jung όρισε ως διαδικασία εξατομίκευσης, την οποία επίσης ο Jung θεώρησε ότι οι αλχημιστές, αρχικά ασυναίσθητα, είχαν προσπαθήσει σε όλη τη διάρκεια της ιστορίας. Έτσι, όλες οι αλχημικές θεωρίες και τα αξιώματα ερμηνεύτηκαν από εκείνον έτσι ώστε να αφορούν ψυχολογικές διαδικασίες, το οποίο ίσως ήταν μια απαραίτητη αντίθεση στην μακρόχρονη αντίληψη ότι η αλχημεία ήταν απλώς μια προσπάθεια μετατροπής των μη πολύτιμων μετάλλων σε χρυσό. 

Κατά τη γνώμη μου αυτή η ψυχολογική ερμηνεία, όπως ακριβώς και η επίμονη ερμηνεία περί δημιουργίας χρυσού, ούτε δίνει μια σωστή εικόνα της εργασίας προς το Μεγάλο Έργο (Magnum Opus), ούτε λαμβάνει υπόψη το φως και τη σοφία που οι μύστες έχουν προσπαθήσει να διαδώσουν, γύρω από αυτό το θέμα.

Οι μύστες ωστόσο, πάντα χρησιμοποιούσαν κώδικες και σύμβολα στα οποία ήταν δύσκολο να διεισδύσει κανείς, τόσο για την συντήρηση της αγνότητας στη σοφία τους, όσο και για ανύψωση προπετάσματος καπνού μπροστά στα μάτια των βέβηλων. Και στις δυο περιπτώσεις ο σκοπός ήταν, και είναι ακόμα, μόνο εκείνοι που μπορούν να δουν, δηλαδή έχουν βιώσει τη Γνώση και την κατανόηση, έχουν αφυπνίσει την εσωτερική σοφία τους, να είναι σε θέση να συλλάβουν την ουσία της παράδοσης. Ως εκ τούτου, δεν έχουν ανησυχήσει και πολύ για τις υπάρχουσες παρανοήσεις σχετικά με τη φύση και το σκοπό της εργασίας. Μολονότι πρόθεσή μου είναι να παρουσιάσω εδώ την ουσία του Μεγάλου Έργου (Magnum Opus) με σαφή λόγια, αυτό το άρθρο θα εξακολουθεί να αφήνει άθικτα πολλά από τα μυστήρια πέπλα. Και αυτό, όχι μόνο εξαιτίας των ελλείψεων και των ανεπαρκειών του ίδιου του συγγραφέα, αλλά και επειδή τα μυστήρια πάντα απαιτούσαν τη σιωπή, ως μια από τις σημαντικότερες αρχές για να είναι κανείς σε θέση να προοδεύσει στο μονοπάτι. Μέσα στη σιωπή μπορεί ο σπόρος της σοφίας να μεγαλώσει, μπορεί το ασυνείδητο να εργαστεί πάνω στο συμβολισμό και η γνώση μπορεί να γίνει κατανοητή και να μεταστοιχειωθεί σε σοφία.

Η ουσία του Μεγάλου Έργου

Το Μέγα Έργο αφορά στη δημιουργία της μυθικής Λίθου των Σοφών. Και τι είναι λοιπόν αυτή η πέτρα; Μα τίποτα λιγότερο από τα μέσα για την αθανασία! Αυτή η αθανασία ή αιώνια ζωή, δεν θα πρέπει όμως να παρανοηθεί. Δεν σημαίνει ότι το σώμα δεν θα πεθάνει ποτέ – αυτό θα ήταν ενάντια στους κύκλους και τους νόμους της φύσης. Οι αλχημιστές πάντα υποστήριζαν ότι η εργασία τους είναι σε αρμονία με τη φύση και ότι αρχίζουν εκεί που η φύση τελειώνει, δεδομένου ότι κάποιες διαδικασίες δεν μπορούν να ανασχηματιστούν χωρίς τη βοήθεια της φύσης. Με (τον όρο) αιώνια ζωή εννοείται ότι η συνείδηση παραμένει μετά το θάνατο του φυσικού σώματος και διατηρείται στην επόμενη ενσάρκωση και στην ακόλουθη. Αυτό είναι επομένως εκείνο που περιέχει η λίθος, η οποία δεν είναι λίθος. Την αθάνατη συνείδηση του μύστη.

Το πιο κωμικό ίσως είναι το γεγονός ότι οι μύστες πάντα μιλούσαν με σαφή λόγια σχετικά με αυτό, αλλά παρόλα αυτά, μόνο ελάχιστοι έχουν καταλάβει το νόημά του. Οπότε για να εξαλειφθούν ενδεχόμενες παρανοήσεις αξίζει να το επαναλάβω. Το Μέγα Έργο οδηγεί στην αιώνια ζωή, όχι μέσα στο ίδιο σώμα αλλά με τη δυνατότητα να κινηθεί και να υπερβεί η συνείδηση μετά το θάνατο του φυσικού σώματος – μια αιώνια γέννηση που δεν περιλαμβάνει την «πτώση της συνείδησης».

Συνείδηση και θάνατος

Αυτό μας οδηγεί σε μια από τις πιο παρεξηγημένες υπαρξιακές έννοιες. Τι συμβαίνει με τη συνείδησή μας, τον εαυτό μας, έπειτα από το φυσικό θάνατο. Στη σύγχρονη εποχή, κυρίως το πνευματιστικό κίνημα και τα παρακλάδια του, έχουν προωθήσει την ιδέα ότι οποιοσδήποτε μπορεί να θυμηθεί τις προηγούμενες ζωές του (και συνεπώς να διατηρήσει τη συνείδησή του μετά το θάνατο), κάτι που στα μάτια των μυστών είναι μια κάπως αφελής άποψη. Υπάρχει σήμερα αφθονία μαθημάτων, ομάδων και θεραπευτών που χρησιμοποιούν ανέντιμα τη θέση τους, εκμεταλλευόμενοι την ανάγκη των ανθρώπων να δουν, ότι τουλάχιστον έχουν υπάρξει κάποιο σημαντικό πρόσωπο σε μια προηγούμενη ζωή. Η πλειοψηφία αυτών των αποκαλούμενων «αναμνήσεων» προέρχεται από το ατομικό και/ή το συλλογικό ασυνείδητο. Η ψυχολογική έρευνα του τελευταίου αιώνα δείχνει καθαρά ότι τα σύμβολα του ασυνειδήτου προκύπτουν και εμφανίζονται είτε ως επιβεβαίωση των ψυχολογικών αναγκών είτε ως αντίθεση προς τις συνειδητές απόψεις. Η ερμηνεία η οποία αφορά μνήμες από προηγούμενες ζωές μπορεί στις καλύτερες των περιπτώσεων να είναι ακριβής, με την υπόθεση ότι κάποιος μπορεί να «συντονιστεί» σε αρχετυπικές μνήμες, οι οποίες θα μπορούσαν εν μέρει να εξηγήσουν το πλήθος των ανθρώπων που θυμούνται ενσαρκώσεις ως Κλεοπάτρα, Ραμσή ΙΙ, Καίσαρ, Ναπολέων. Προσωπικά, όμως, θεωρώ την πλειοψηφία τέτοιων περιπτώσεων ως προερχόμενων από τις αστρικές και ψευδαισθητικές διαστάσεις της (σεφίρας) Yesod. Σε κάθε περίπτωση, υπάρχει μια άβυσσος διαφορών μεταξύ αυτού και εκείνου που οι μύστες υπαινίσσονται.

Στην Αρχαία Αίγυπτο αυτή η δυνατότητα έχει περιγραφτεί από έναν ήλιο με δυο φτερά – ο ήλιος, σύμβολο του εαυτού (συνείδηση) μαζί με ένα ζευγάρι φτερών, τη δυνατότητα του ταξιδιού μεταξύ των κόσμων. Αυτό ήταν το σύμβολο του φτερωτού Ώρου, στον οποίο θα μεταμορφωνόταν ο Φαραώ μετά από τη διαδικασία ταρίχευσης (σε ταύτιση με τον Όσιρι), ώστε να είναι σε θέση έκτοτε να ανακτήσει  τη νόμιμη θέση ανάμεσα στους Θεούς και τις Θεές.

Οι αιγυπτιακές τελετές επεδίωκαν να προετοιμάσουν (συχνότερα τον Φαραώ ή κάποιο κοντινό συγγενή του) για όλες τις δοκιμασίες τις οποίες θεωρούταν ότι  η ψυχή αντιμετώπιζε μετά το θάνατο. Στις μεταγενέστερες τελετές (αρχίζοντας από το «βιβλίο των νεκρών») αυτά τα ταξίδια και οι δοκιμασίες πραγματοποιούνταν στο Αμέντι, το αιγυπτιακό βασίλειο του θανάτου, όπου κυβερνούσε ο Όσιρις. Στις προγενέστερες τελετές, από τις πρώτες δυναστείες, τα ταξίδια και οι δοκιμασίες πραγματοποιούνταν στον ουρανό.

Η ιδέα, η οποία είναι ήδη παρούσα από τις πρώιμες Αιγυπτιακές περιγραφές της «μεταθανάτιας ζωής», είναι  η σημασία της κατανόησης ότι κάποιος έχει πραγματικά πεθάνει και έπειτα έχει την δυνατότητα για μια ατομική συνείδηση μετά το θάνατο. Αυτό μπορεί να συγκριθεί με την δυνατότητα για διαυγή όνειρα (lucid dreams), όπου αυτός που ονειρεύεται έχει πλήρη επίγνωση ότι αυτό που βιώνει είναι ένα όνειρο και ταυτόχρονα διατηρεί ατομικές αναμνήσεις και εμπειρίες. Ο θάνατος μοιάζει με την ώρα που κανείς αποκοιμιέται, όπου η συνείδηση υποχωρεί σιγά σιγά έξω στους διάφορους ουρανούς και κολάσεις, όπου χαλαρώνουν όλες οι πτυχές της ατομικής μνήμης και εμπειρίας.  

Από αυτό μπορεί κανείς να σκεφτεί ότι η δυνατότητα των διαυγών ονείρων αποτελεί το κλειδί που ανοίγει τις πύλες μεταξύ των κόσμων (τόσο πριν όσο και μετά το θάνατο), αλλά αυτό δεν είναι το ζήτημα. Τα διαυγή όνειρα, όπως και τα αστρικά ταξίδια, κατά κανόνα πραγματοποιούνται στα επτά παλάτια της Assiah*, που βρίσκονται εντός της δόλιας αστρικο-ψευδαισθητικής ομίχλης της (σεφίρας) Yesod. Περαιτέρω, το «αστρικό σώμα» συνδέεται με το φυσικό σώμα και απαιτεί ένα μεγάλο ποσοστό ενέργειας από αυτό, για να επιτρέψει στη συνείδηση να διαχωριστεί από το σώμα για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα. Αυτό συχνά περιγράφεται συμβολικά ως μια ασημένια χορδή που ενώνει τα δυο σώματα και όλοι όσοι είχαν μια εξωσωματική εμπειρία γνωρίζουν το είδος των δυσκολιών που σύντομα προκύπτουν σε σχέση με την ικανότητα να ανακτήσουν μια εστιασμένη συνείδηση.

(  * Assiah – ο τελευταίος από τους 4 κόσμους της Καμπάλα, ο κόσμος της υλικής ύπαρξης. Αντιστοιχία με την Ζωώδη Ψυχή ή Nephesh. Mε τα 7 παλάτια της Assiah εννοούνται τα 7 σεφιρώθ – σφαίρες του Καβαλιστικού Δέντρου της Ζωής.)

Το αστρικό σώμα, ή σώμα του φωτός θεωρήθηκε από τους Καβαλιστές ως το «αληθινό» σώμα, του οποίου το φυσικό σώμα δεν είναι παρά μια αντανάκλαση. Είναι οι δεσμοί αυτού του αιθερικού σώματος, (*) με τις διάφορες παρορμήσεις μέσα στα επτά παλάτια της Assiah, που οι εσωτερικές παραδόσεις έχουν προσπαθήσει να διευκρινίσουν και να λειτουργήσουν. Διότι, αφού πρώτα οι παρορμήσεις μπορέσουν να ελεγχθούν, τότε μπορεί ο μύστης πραγματικά να ονομάζεται ελεύθερος άνθρωπος, δηλαδή αυτός που δεν κυβερνάται πια από τις ασυνείδητες παρορμήσεις και επιρροές. Αυτή είναι μια πολύ απλή περιγραφή του εσωτερικού νοήματος της έννοιας της πτώσης και της αποκατάστασής της.

(*σημ. μτφρ. Επειδή στην μετάφραση ενός κειμένου, ο/η μεταφραστής/τρια οφείλει να είναι συνεπής στις λέξεις που χρησιμοποιεί ο συγγραφέας, θα πρέπει να αναφέρω ότι διατήρησα τον όρο «etheric body» τον οποίο χρησιμοποίησε ο συγγραφέας. Ωστόσο, θα πρέπει να πω ότι δεν έχω καταλάβει γιατί τον χρησιμοποιεί, καθώς, όπως γνωρίζουμε, το αστρικό σώμα και το αιθερικό σώμα δεν ταυτίζονται.)

Μέσα σε ορισμένες παραδόσεις προωθήθηκε ο πλήρης ασκητισμός, ενώ άλλες έχουν πάει στο αντίθετο άκρο και προώθησαν την ικανοποίηση μέσα σε όλα τα παλάτια και τις ορμές, έτσι ώστε, με αυτό τον τρόπο, να μπορούν αυτά να χάσουν τη δυνατότητά τους να ελέγχουν. Πολλές από τις σύγχρονες εσωτερικές παραδόσεις διδάσκουν μεθόδους για να πώς να γνωρίσει κανείς αυτές τις πτυχές του (δηλ. να τις καταστήσουν συνειδητές) έτσι ώστε κάποιος να μην κυβερνιέται πλέον από αυτές. Βέβαια, εξακολουθούν να υπάρχουν πολλές ηθικές αξίες που καθιστούν κάτι τέτοιο δύσκολο. Αυτή η πτυχή της απελευθέρωσης θυμίζει έντονα τη διαδικασία εξατομίκευσης του Jung, Δεν υφίσταται καμιά πραγματική διαφορά μεταξύ μαγικής και ψυχολογικής εργασίας. Εντούτοις, αυτό που διακρίνει τη μαγική αλχημεία από την ψυχολογία είναι ότι αυτή η εργασία πραγματοποιείται με σκοπό να είναι κανείς σε θέση να δημιουργήσει ένα νέο σώμα, το οποίο είναι περισσότερο πνευματικό από το φυσικό αλλά περισσότερο φυσικό (δηλ. σταθερό) από το αστρικό σώμα. Αυτή είναι μια από τις εσωτερικές σημασίες των τριών αλχημικών αρχών, του Θείου, του Υδραργύρου και του Άλατος, τα οποία θα χωριστούν, θα καθαριστούν και θα επανασυνδεθούν. Πρώτα λοιπόν πρέπει να παραχθεί η Λίθος των Σοφών, το πνευματικό σώμα το οποίο μπορεί να ταξιδεύει μεταξύ των κόσμων, και το οποίο δεν εξαρτάται από το φυσικό σώμα.

Επομένως η αλχημική-μαγική διαδικασία δεν επιδιώκει να δραπετεύσει ούτε από τη γη ούτε από το σώμα, αλλά να εξευγενίσει το τελευταίο (δηλ. το σώμα) και με αυτόν τον τρόπο, με την βοήθεια των ενεργειών του, να σχηματίσει τη λίθο. Ακολουθεί μια πολύ απλουστευμένη περιγραφή αυτής της διαδικασίας. 

ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ
Μέρος Β'

Philosopher's stone and the serpent of alchemy

 from the 1622 edition of Philosophia Reformata by J. D. Mylius