Τα αντικείμενα του Βωμού στον Γυναικείο Τεκτονισμό

Μια εργασία σε 1ο βαθμό, στον γυναικείο τεκτονισμό.

Ετυμολογικά η λέξη «Βωμός» στα λατινικά (Alt)  συνδέεται με την έννοια του ύψους. Στις αρχέγονες θρησκείες, ο βωμός ήταν η υπερυψωμένη θέση (κορυφή λόφου, κομμάτι πέτρας, κολώνα, εξέδρα) που χρησιμοποιούταν για τις θυσίες στους θεούς και την τέλεση της λατρείας τους. Ο βωμός ήταν το ιερότερο σημείο, είτε βρισκόταν σε ανοιχτό μέρος, είτε σε Ναό και ανέκαθεν είχε την κεντρική θέση στο χώρο των τελετών. Ήταν η θέση όπου τελούταν η επικοινωνία με το Θείο, καθώς το Θείο είναι το κέντρο και η πηγή ολόκληρης της δημιουργίας. Η παρουσία του βωμού στον Ελευθεροτεκτονισμό, όπως και σε πολλά άλλα εσωτερικά συστήματα, αλλά και θρησκείες, εξακολουθεί να διατηρεί αυτό το νόημα και την ιερότητα. 

«Ο βωμός βρίσκεται στο κέντρο του Ναού. Ο Ναός είναι αναπαράσταση του Σύμπαντος αλλά και του ανθρώπου. Το σύμπαν αλλά και ο άνθρωπος αποτυπώνονται και στο Καββαλιστικό δένδρο. Το σημείο που βρίσκεται ο βωμός αντιστοιχεί στην σφαίρα Τίφαρετ που αντιπροσωπεύει την καρδιά. Η Τίφαρετ βρίσκεται στο κέντρο της μεσαίας στήλης του Καββαλιστικού δένδρου, που είναι η στήλη της ισορροπίας. Ο μυημένος/η οφείλει να ισορροπήσει το έλεος και την αυστηρότητα μέσα του που αντιπροσωπεύονται από τις εκατέρωθεν στήλες. Η Τίφαρετ στο επίπεδο του μικρόκοσμου αντιστοιχεί  στο στήθος. Όλη η εσωτερική εργασία ξεκινά από εκεί. Ο ικέτης της μύησης είναι κατ’αρχήν ένας άνθρωπος της επιθυμίας. Ο Τεκτονισμός ονομάζεται και «δρόμος καρδιακός». Ο βέβηλος/η που ζητά την μύηση νοιώθει ότι κάτι λείπει μέσα του και επιθυμεί να το καλύψει. Η επιθυμία αυτή δεν είναι εξωτερική αλλά εσωτερική. Είναι η απαραίτητη λειτουργία που τον ώθησε να κρούσει την θύρα του Ναού». (Παναγιώτης Λιβιεράτος)

Πάνω στο βωμό, δεσπόζει η Λυχνία με τα επτά κεριά. Το σύμβολο της Επτάφωτης Λυχνίας (Μενοράχ) συναντάται αρχικά στην Αρχαία Μεσοποταμία, ως σύμβολο των επτά πλανητών της αρχαιότητας (Ήλιος, Αφροδίτη, Άρης, Ερμής, Ζεύς, Σελήνη, Κρόνος). Από εκεί μεταφέρθηκε στην Εβραϊκή μυστικιστική παράδοση. Η σημαντική θέση της Επτάφωτης Λυχνίας στον Ελευθεροτεκτονισμό έχει τις ρίζες της στα Αρχαία Μυστήρια (Ιουδαϊκά, Αιγυπτιακά, Ελληνικά, Βαβυλωνιακά).

Η εσωτερική παράδοση διδάσκει ότι κάθε πλανήτης έχει ως πεδίο δράσης μια ορισμένη περιοχή σωματικής, συναισθηματικής ή διανοητικής φύσης είτε στον άνθρωπο είτε στα ζώα, τα φυτά ή τα ορυκτά δηλαδή και στα τέσσερα βασίλεια. Οι επιδράσεις αυτές δεν είναι μόνο ακτινοβολίες αλλά τέλειες συνειδητές εκπορεύσεις.

Αυτός είναι και ο λόγος που η αφή της Επτάφωτης Λυχνίας – η κορύφωση της τεκτονικής μυσταγωγίας – γίνεται με συγκεκριμένη σειρά, καθώς με συγκεκριμένη σειρά πρέπει να ενεργοποιηθούν και τα 7 ψυχικά κέντρα, οι δυνάμεις που αντιπροσωπεύουν οι 7 πλανήτες.

Τοποθετημένο πάνω στο βωμό είναι επίσης το Ιερό Βιβλίο. Το Ιερό Βιβλίο είναι η αποτύπωση της Αλήθειας, όπως έχει μεταδοθεί στη χώρα που συνεδριάζει η Στοά.  Δεν σχετίζεται με τη θρησκεία, τουλάχιστον όχι με την έννοια που αντιλαμβάνεται ο περισσότερος κόσμος, αλλά με την αναζήτηση της Αλήθειας και από αυτό πηγάζει η ιερότητά του. Βάση αυτού του σκεπτικού, ορκίζονται πάνω σε αυτό το βιβλίο κατά τη μύησή τους, οι Τέκτονες/ίδες.

Πάνω από το Ιερό Βιβλίο βρίσκονται ο Γνώμονας και ο Διαβήτης, δύο από τα σημαντικότερα εργαλεία – σύμβολα του Ελευθεροτεκτονισμού.  Ο Γνώμονας και ο Διαβήτης ήταν εργαλεία απαραίτητα για την οικοδόμηση σταθερών κτιρίων, καθώς η χρήση τους ήταν η χάραξη ευθειών και κύκλων. Κατά αναλογία λοιπόν, αποτελούν σύμβολα των αρετών που οδηγούν στην πνευματική τελειότητα.  Όπως ο κτίστης κτίζει τέλεια οικοδομήματα, έτσι και ο Τέκτονας/ίδα κτίζει τον εαυτό του έτσι ώστε να γίνει τέλειος. 

Ο Γνώμονας θεωρείται όργανο «μέτρησης» του φυσικού - υλικού κόσμου, επειδή μετρά τα τετράγωνα. Το σχήμα του τετραγώνου αναπαριστά το δημιουργημένο Σύμπαν και συμβολίζει τη Γη και τα τέσσερα στοιχεία: φωτιά, νερό, γη, αέρα. Το τετράγωνο σχήμα δείχνει επίσης τα όρια, τα σύνορα αλλά και τη σταθερότητα. Για το λόγο αυτό οι βωμοί έχουν τετράγωνο σχήμα. Για τον μυημένο ο Γνώμονας αποτελεί σύμβολο του Ηθικού Νόμου. Είναι η ειλικρίνεια, η ευθύτητα και η δικαιοσύνη που καλούμαστε να έχουμε στις σκέψεις, στα λόγια, στις αποφάσεις και στις πράξεις μας. 

Ο Διαβήτης θεωρείται όργανο «μέτρησης» του Θείου κόσμου, επειδή μετρά τον κύκλο. Ο κύκλος συμβολίζει τη Μονάδα αλλά και το στοιχείο του Αιθέρα. Κατά το Ερμητικό Αξίωμα «Ο Θεός είναι ένας κύκλος που το κέντρο του είναι παντού και η περιφέρειά του πουθενά». Ο κύκλος είναι το τέλειο σχήμα, δίχως αρχή και τέλος. Είναι η τελειότητα και η αιωνιότητα.  Για τον μυημένο ο Διαβήτης αποτελεί σύμβολο της ψυχής και της συνείδησης. Είναι η εκτίμηση των επιρροών και των συνεπειών των πράξεών μας.

Στο βαθμό της Αιγυπτίας Μαθήτριας ο Γνώμονας είναι τοποθετημένος πάνω από το Διαβήτη, γιατί η ύλη επικαλύπτει το πνεύμα. 

Ένας άλλος συμβολισμός του Γνώμονα και του Διαβήτη είναι η θηλυκή και η αρσενική αρχή. 

Στον Γυναικείο Τεκτονισμό είναι παρόντα στο βωμό μόνο η Σφύρα και η Σμίλη. Τα υπόλοιπα εργαλεία απουσιάζουν. Η Σφύρα και η Σμίλη είναι εργαλεία με τα οποία σμιλεύουμε τα σκληρά υλικά. Καθώς η ακατέργαστη λίθος είναι ο εαυτός μας, τα δυο αυτά εργαλεία συμβολίζουν τη διαδικασία της τελειοποίησης του εαυτού μας, της ανθρώπινης φύσης μας, προκειμένου η ακατέργαστη λίθος να μετατραπεί σε τέλεια, λεία και κυβική. Η ακατέργαστη και η κυβική λίθος βρίσκονται δεξιά και αριστερά του βωμού.

Η Σφύρα συμβολίζει τη δύναμη της συνείδησης, τη θέληση αλλά και το Λόγο. Εκπροσωπεί τη διαδικασία της συγκράτησης και της υποταγής των μάταιων σκέψεων, αισθημάτων και πράξεων στην καθημερινότητά μας.  Η Σμίλη συμβολίζει τη διάκριση, την υπομονή αλλά και τη Νόηση.  Εκπροσωπεί τη διαδικασία του εξευγενισμού και της εκλέπτυνσης του εαυτού μας.

Στο βαθμό της Αιγύπτιας Μαθήτριας, καλούμαστε να κατανοήσουμε τον εαυτό μας, να καταπολεμήσουμε τα πάθη μας και τα ελαττώματά μας. Η εργασία μας αφορά τον εσωτερικό εξαγνισμό. Τα δυο αυτά εργαλεία, η Σφύρα και η Σμίλη μας υπενθυμίζουν ότι η ακατέργαστη λίθος πρέπει να λειανθεί και ο εαυτός μας πρέπει να ελευθερωθεί από τις σκουριές, που δεν είναι άλλο από τις προκαταλήψεις, τα ελαττώματα και τα πάθη μας.  

«Ο εξαγνισμός είναι το μυστήριο της Κάθαρσης που είναι η επανόρθωση όλων αυτών που είναι διαστρεβλωμένα στον εσωτερικό μας κόσμο, ως επακόλουθο του συσσωρευμένου Κάρμα κατά τη διάρκεια των γενεών.» (Sebastiano Caracciolo ­ - Η γυναικεία μύηση στον Τεκτονισμό). 

Ο εσωτερικός εξαγνισμός είναι απαραίτητος, προκειμένου να απελευθερωθούν οι δυνάμεις και οι αρετές μας, αλλά και να μετασχηματιστούν τα ελαττώματά μας. Η μύηση θέτει σε δόνηση τα λεπτά πεδία. Εμείς είμαστε αγωγοί μέσω των οποίων ρέουν αυτές οι δυνάμεις. Αποκαθιστώντας την εσωτερική μας αρμονία και την πνευματική μας ισορροπία μπορούμε να απελευθερωθούμε από τους δεσμούς των χαμηλών κραδασμών. Οι εσωτερικές συγκρούσεις θα είναι πάντα παρούσες σε αυτή τη δύσκολη διαδικασία και είναι ακριβώς αυτά τα δυο σύμβολα της Σφύρας και της Σμίλης που μας υπενθυμίζουν τη συνεργασία της θέλησης και της διάκρισης μέσα μας, προκειμένου να επανακτήσουμε την πνευματική ισορροπία και να λειάνουμε την ακατέργαστη  λίθο μας. 

Πίσω από τον βωμό, το δέντρο, το φίδι και το μήλο «το υπέρτατο μυστικό που αναζητά η Τεκτονίδα από τη μύησή της και μετά.  Ή θα το κατανοήσει και θα το διαχειρισθεί μυητικά, ελέγχοντας την γνώση του καλού και του κακού που συμβολίζει, ή θα χρησιμοποιήσει την γνώση του καλού και του κακού που απορρέει από αυτό προς ίδιον όφελος». (Παναγιώτης Λιβιεράτος)

Κατά την ιστορία της Βίβλου, στον Παράδεισο υπήρχαν δύο δέντρα, το δέντρο της ζωής και το δέντρο της γνώσης. Το δέντρο της ζωής είναι αυτό που διατηρεί τον κόσμο σε αρμονία και συμβολίζει την αλήθεια. Το δέντρο της γνώσης είναι ο πειρασμός των γήινων πραγμάτων και του διχασμού. Έχουμε λοιπόν την δυαδικότητα ως  αρμονία – δυσαρμονία, «καλό» - «κακό».  

Το φίδι ως σύμβολο το συναντάμε σχεδόν σε όλες τις παραδόσεις και τους μύθους. Κατά τον Joseph Campbell το ελισσόμενο φίδι αποτελεί μια αρχαία αναπαράσταση της κουνταλίνι. Είναι επίσης συνδεδεμένο με την αναγέννηση, επειδή το φίδι έχει την ιδιότητα να αποβάλλει το παλιό του δέρμα καθώς μεγαλώνει. Μεταφορικά λοιπόν, αντιπροσωπεύει την αποβολή των παλαιών τρόπων σκέψης και πράξης στην καθημερινή μας ζωή, τον εξαγνισμό και τη νέα αρχή, την αναγέννηση. Το φίδι έχει συνδεθεί επίσης με την δυαδικότητα, το αρνητικό και το θετικό, κάτι που φαίνεται άλλωστε και στην ιστορία του Αδάμ και της Εύας. Είναι όμως μέσα από το φίδι που ο άνθρωπος – γυναίκα έχει τη δύναμη της επιλογής. Είναι το σύμβολο που φέρνει στην επιφάνεια την εσωτερική μας δύναμη, προκειμένου να εγερθούμε από τον υλικό κόσμο σε εκείνον της υψηλής γνώσης.

Αξίζει εδώ να σημειώσουμε μερικές ενδιαφέρουσες περιπτώσεις από την εσωτερική παράδοση,  όπου το φίδι συνοδεύει και συνδέεται με την θηλυκή ενέργεια :

Στον Γνωστικισμό το φίδι είναι η ενσάρκωση της υψηλής σοφίας που μεταδόθηκε στην Σοφία, τη θεά των Γνωστικών.

Στην Αιγυπτιακή μυθολογία, η θεά Wadjet, προστάτιδα της χώρας και των Φαραώ, είναι η θεά φίδι, που απεικονιζόταν ως κόμπρα ή ως γυναίκα με κεφάλι κόμπρας. Απεικονιζόταν επίσης ως αυτοκρατορικός ουραίος, το αιγυπτιακό σύμβολο της βασιλικής εξουσίας των Φαραώ.

Στην Ελληνική μυθολογία το ιερό ερπετό Λάδων ήταν ο φύλακας του δέντρου με τα χρυσά μήλα, γνωστά ως χρυσά μήλα των Εσπερίδων. Τα μήλα αυτά ήταν το γαμήλιο δώρο στον Δία και την Ήρα από τη Γαία. Ήταν αυτό το τρομακτικό ερπετό το οποίο έβαλε η ίδια η Ήρα να φυλάει το δέντρο της Ζωής, στον Κήπο των Θεών. Και ήταν μόνο ο Ηρακλής, ο μυημένος, αυτός που κατόρθωσε να τα πάρει από αυτόν τον Κήπο. Αν και τα παρέδωσε στον Ευρυσθέα, εκείνος του τα ξανάδωσε πίσω ως δώρο. Ο Ηρακλής όμως τα παρέδωσε στην Αθηνά, τη θεά της Σοφίας. Και εκείνη τα επέστρεψε στον Κήπο, εκεί όπου ανήκουν.